Doarjjaortnegat

Kulturmuitofoanda lea doarjjaortnet iešguđetlágan kulturmuittuid priváhta eaiggádiidda.

Gii sáhttá ohcat:

• Priváhta eaiggádat geat áigot áimmahuššat iežaset gáhttejuvvon ja gáhttenárvosaš kulturmuittuid
• Eaktodáhtolaš joavkkut, searvvit ja organisašuvnnat mat juogo ieža eaiggáduššet kulturmuittuid, dahje hálddašit kulturmuittuid eará priváhta eaiggádiid bealis

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Bissovaš kulturmuittuide nugo viesuide ja eará huksehusaide, stuorebuš gilvvagárddiide, párkkaide ja bissovaš kulturmuittuide kulturduovdagiin
• Fievrruide ja fatnasiidda
• Sihkkarastindoaimmaide

Kulturmuitofoanda deattuha ahte riikka ollu iešguđetlágan kulturmuittut galget seailluhuvvot maŋit áigái. Dán oktavuođas leat iešguđet suohkaniid kulturmuitoplánat guovddážis árvvoštallamis. Min oktasaš kulturárbbi suodjaleami lassin, Kulturmuitofoanda deattuha prošeavttaid árvoháhkanpotensiála, máhttobuvttadeami ja árbevirolaš máhtu fievrrideami viidáset.

Lea rabas ohcanáigemearri, ja ohcamat meannuduvvojit dađistaga. Ohcama sáhttá sáddet vaikko goas siiddus https://kulturminnefondet.no

Stiftelsen Norsk Kulturarvas lea doarjjaortnet «Ta et tak». Dán doarjjaortnegis sáhttá ohcat doarjaga visttiid divodeapmái. 

Gii sáhttá ohcat:

• Dat geat eaiggáduššet visttiid main lea kulturhistorjjálaš árvu

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Geardeviesuid, doaibmavisttiid, áittiid ja návsttuid divodeapmi leat ovdamearkkat vejolaš prošeavttaide
• Gáhttenárvosaš visttiide mat gullet eanandollui, guolásteapmái, boazodollui dahje bivdui sáhttá ohcat doarjaga

Visttis galgá leat kulturhistorjjálaš árvu, ja lea ovdamunni jus antikváralaš eiseváldi lea addán cealkámuša vistti birra dahje jus visti lea registrerejuvvon SEFRAK:i. Norsk Kulturarv háliida ahte doaimmat mat ožžot doarjaga leat eanemus lági mielde bieđgguid geográfalaččat. Agis maid lea dadjamuš ohcamis. Prošeakta ii galgga leat álggahuvvon go ohcá doarjaga.

Loga eambbo doarjjaortnega birra siiddus https://kulturarv.no

Redningsplanken lea fylkkasuohkanlaš doarjjaortnet gáhttenárvosaš visttiid ja rusttegiid sihkkarastimii, divodeapmái ja áimmahuššamii Romssas.

Gii sáhttá ohcat:

Priváhtaolbmot / Joavkkut ja searvvit / Ásahusat / Organisašuvnnat / Museat / Fitnodagat / Suohkanat

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Olgovisttiide ja eará vistiide main álgovuolggalaččat ii leat ekonomalaš ávki eaiggádiidda, muhto mat adnojuvvojit dehálaš elemeantan min kulturduovdagiin

Ortnet lea oaivvilduvvon vuosttašveahkkin eastadan dihte eanet billahuvvama dassážii go eará ásahusain ohcá doarjaga, nugo ovdamearkka dihte Kulturmuitofoanddas, dahje hoahppodoaimmaide main lea ollu ávki ovdal stuorát divodanbarggu. Olgovisttit nugo návsttut, skajat, návehat jna. vuoruhuvvojit.

Doarjjasupmit leat gaskal 10.000–30.000 ruvnno. Ohcanáigemearri lea ođđajagimánu 15. beaivvi juohke jagi, ja digitála ohcanskovvi gávdno dáppe: Redningsplanken – Troms fylkeskommune

Doarjja ráfáiduhttojuvvon kulturmuittuide main leat priváhta eaiggádat – Poasta 71

Gii sáhttá ohcat:

• Ráfáiduhttojuvvon kulturmuittuid ja kulturbirrasiid eaiggádat. Dat sáhttet leat automáhtalaččat ráfáiduhttojuvvon, dahje mearrádusa dahje láhkaásahusa vuođul ráfáiduhttojuvvon kulturmuittut.
• Dat geat eaiggáduššet kulturmuittu mas ráfáiduhttinášši lea jođus, dahje kulturmuittu mii gaskaboddosaččat lea ráfáiduhttojuvvon.

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Doarjaga sáhttá ohcat divvumii ja máŧasdoallandoaimmaide. Doarjja galgá gokčat liigegoluid, juogo ollásit dahje oasi dain, mat čuvvot antikváralaš čađaheami gáibádusa sihkkarastima, divodeami, máŧasdoallama ja dikšuma olis. Doarjaga juolludeami olis leat dehálaš fáktorat árbevirolaš ávdnasiid, teknihkaid ja giehtadujiid geavaheapmi ja oahpahus máhttohuksema váste. Váldonjuolggadus lea ahte doarjja ii galgga leat eambbo go 50 % dihto doaimma ollislaš goluin.

Ávžžuhuvvo ahte eaiggádat vuos ohcet doarjjaruđa ráhkkanahtti dokumenterenbargui doaibmabijuid olis, namalassii divvunplánii. Plánas galgá oidnot vistti historjá, dillečilgehus vrd. NS 16096, dárbbašlaš doaibmabijuid árvvoštallan ja doaibmabijuid gollomeroštallan. Dán plána galgá ráhkadit duojár geas lea relevánta gelbbolašvuohta. Sámediggi ja fylkkasuohkan sáhttet dákkár plánaid ráhkadeami doarjut ollislaččat ruđalaččat. Almmolaččat eaiggáduvvon dahje ruhtaduvvon organisašuvnnat ja doaimmat eai sáhte oažžut doarjaga dán poasttas.

Ohcanáigemearri lea skábmamánu 1. beaivvi juohke jagi, ja ohcama sáddet Digisak-siiddus: https://digisak.ra.no/internal/#login 

Forskrift om tilskudd til fredete kulturminne i privat eie: https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2021-08-13-2508 

Sámedikkis lea sierra doarjjaortnet sámi viste- ja fanassuodjaleapmái.

Gii sáhttá ohcat:

• Dat geat eaiggáduššet ja geavahit sámi kulturmuittuid mat leat sámi duovdagiin, mat eai leat automáhtalaččat ráfáiduhttojuvvon
• Fitnodagat, ásahusat ja organisašuvnnat mat leat registrerejuvvon Norgga Ovttadatregistarii, ja main lea gelbbolašvuohta čađahit doaimmaid jagi 2024 vuoruhemiid mielde

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Doarjaga sáhttá ohcat divvunplánaid ráhkadeapmái ja sámi visttiid ja fatnasiid divodeapmái
• Doarjaga sáhttá ohcat sámi viste- ja fanasárbbi, kulturmuittuid ja kulturbirrasiid registreremii, dokumenteremii, gaskkusteapmái, dikšumii ja láhčimii.

Ohcanáigemearri lea guovvamánu 15. beaivvi.

Loga eambbo doarjjaortnega birra dáppe:

https://sametinget.no/stipend-og-tilskudd/oversikt-over-tilskuddsordninger/kulturminne-og-bygningsvern/tilskudd-til-samisk-kulturminnevern/ 

Riikaantikvára juolluda ruđa earálágan kulturmuittuide go ráfáiduhttojuvvon kulturmuittuide

Poasta 72 – Doarjja teknihkalaš ja industriijalaš kulturmuittuide

Gii sáhttá ohcat:

• Teknihkalaš ja industriijalaš kulturmuittuid eaiggádat ja hálddašeaddjit

Maid sáhttá ohcat:

• Doarjaga sihkkarastimii, divvumii, máŧasdoallamii, kulturmuito- ja dilleregistreremii, duođašteapmái, vejolašvuođaguorahallamii ja bálkái virggiide mat njuolga čatnasit hálddašeapmái, doibmii ja máŧasdoallamii.

Ohcanáigemearri lea skábmamánu 1. beaivvi juohke jagi, ja ohcama sáddet fylkkasuohkanii. Eambbo dieđut ortnega birra ja ohcanskovvi lea viežžan ládje dán siiddus: https://www.riksantikvaren.no/tilskudd/oversikt-over-tilskuddsordninger/tilskudd-til-tekniske-og-industrielle-kulturminner-tik/ 

Forskrift om tilskudd til tekniske og industrielle kulturminner: https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2021-08-13-2509 

Poasta 73 – Doarjja sihkkarastit čoahkkebáikkiid gos leat muorraviesut buollima vuostá 

Gii sáhttá ohcat:

• Dat geat eaiggáduššet dahje suohkanat main leat visttit dahje rusttegat čoahkkebáikkiin gos leat muorraviesut main lea kulturhistorjjálaš árvu.

Maid sáhttá ohcat:

• Doarjaga doaimmaide mat veahkehit jođánit fuomášit buollima, hehttejit dola leavvamis, veahkehit nu ahte lea álki čáskadit dola ja buollinsihkarvuođaplána ráhkadeapmái.

Riikaantikvára lea meroštallan guđiide guovlluide dát guoská, daid gávnnat dás: https://riksantikvaren.maps.arcgis.com/apps/PublicInformation/index.html?appid=d77f05d640ca45f693500963f12bcd1a 

Ohcanáigemearri lea skábmamánu 1. beaivvi juohke jagi, ja ohcama sáddet fylkkasuohkanii. Eambbo dieđut ortnega birra ja ohcanskovvi lea viežžan ládje dán siiddus: https://www.riksantikvaren.no/tilskudd/oversikt-over-tilskuddsordninger/tilskudd-til-brannsikring-av-tette-trehusomrader/ 

 Forskrift om tilskudd til stavkirker, bygg og anlegg fra middelalderen, konservering og brannsikring: https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2021-08-13-2510 

Poasta 74 – Doarjja fatnasiidda

Gii sáhttá ohcat

• Ráfáiduhttojuvvon dahje gáhttejuvvon fatnasiid eaiggádat ja hálddašeaddjit
• Organisašuvnnat, searvvit ja prošeavttat maid bargu heive doarjjaortnega ulbmiliidda. 

Maid sáhttá ohcat:

• Doarjaga ráfáiduhttojuvvon ja suodjaluvvon fatnasiid sihkkarastimii, máŧasdoallamii, divvumii ja ođasteapmái.

Ohcanáigemearri lea skábmamánu 1. beaivvi juohke jagi ja ohcama sáddet Digisak-siiddus: https://digisak.ra.no/front#front/index 

Forskrift om tilskudd til fartøyvern: https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2021-08-13-2511 

Poasta 77 – Doarjja árvoháhkanbargui kulturmuitosuorggis

Gii sáhttá ohcat:

• Fylkkasuohkanat
• Suohkanat
• Longyearbyen lokalstyre
• Museat
• Organisašuvnnat ja fitnodagat
• Priváhtaolbmot 

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Prošeavttaide main almmolaš ja priváhta aktevrrat sohpet geatnegahtti ovttasbarggu gaskkustan ja láhčin dihte guoddevaš suodjaleami ja ávkkástallama, gelbbolašvuođa buorideami, fierpmádaga ja ovttasbarggu, ja ealáhusaid, báikkiid ja báikegottiid ovdánahttima

Prošeavttat mat ožžot doarjaga galget dahkat ahte kulturbirrasis lea čielga sajádat báikkálaš ja regionálalaš ovdánahttimis.

Ortnegis ii leat ohcanáigemearri, ja ohcamat meannuduvvojit dađistaga. Ohcama sáddet Riikaantikvárii. Eambbo dieđut ortnega ja ohcanrutiinnaid birra gávdnojit dás: https://www.riksantikvaren.no/tilskudd/oversikt-over-tilskuddsordninger/tilskudd-til-verdiskapingsarbeid-pa-kulturminneomradet/  

Forskrift om tilskudd til verdiskaping på kulturmiljøområdet: https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2021-08-13-2513 

Dát doarjjaortnet lea Eanandoallodirektoráhta bokte.

Gii sáhttá ohcat:

• Dat geat eaiggáduššet dahje láigohit eanandoalloopmodaga gos lea doarjjavuoigaduvvon eanandoallobuvttadeapmi. Dat gii láigoha ferte oažžut eaiggádis dohkkeheami.
• Priváhtaolbmot ja searvvit sáhttet ohcat doarjaga.

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Luonddu- ja kulturmuittuid áimmahuššamii eanandoalu kulturduovdagiin

SMIL áigumuš lea movttiidahttit suodjalit luonddu- ja kulturmuitoárvvuid mat gullet eanandoalu kulturduovdagiidda, dása gullá maid visttiid divvun. Dattetge lea dehálaš fuomášit ahte dállodoalut dat leat vuoigaduvvon oažžut buvttadandoarjaga, ja dain dat lea vejolašvuohta ohcat doarjaga dán ortnegis.

Loga eambbo doarjjaortnega birra siiddus https://www.landbruksdirektoratet.no/nb/jordbruk/ordninger-for-jordbruk/tilskudd-til-spesielle-miljotiltak-i-jordbruket-smil 

Forbundet Kysten lea ovttas Sparebankstiftelsen DNB:in hálddašan doarjjaortnega návsttuid ja mearravisttiid divvuma ja ođđasis atnima váste.

Ortnet ásahuvvui jagis 2021 ja maŋemus go juolludii doarjagiid lei 2022/23 dálvvi.

Ortnet jáhkkimis jotkojuvvo jagis 2024. Loga eambbo ortnega birra dás: https://kysten.no/ 

Dán vuođđudusa áigumuš lea ovddidit doaimma mii lea ávkin álbmogii, mii suodjala vahágiid vuostá ja gáhtte birrasa, vai lea mielde fuolaheamen oadjebas ovdáneami norgga servodagas.

Gii sáhttá ohcat:

• Organisašuvnnat ja ásahusat
• Priváhtaolbmot

Masa sáhttá ohcat doarjaga:

• Doaibmabijuide mat suodjalit olbmuid ja dološ muittuid. UNI-vuođđudusas sáhttá ohcat doarjaga visttiid ja fatnasiid divvumii, mas erenoamážit deattuha sihkarvuođa
• Sáhttá maid ohcat doarjaga eará doaimmaide

Ohcamat meannuduvvojit máŋgii jahkái, ja ohcama sáddet elektrovnnalaččat dás https://www.stiftelsen-uni.no/ 

Dán doarjjaortnegis ožžot doarjaga sihke unnibuš ja stuorit prošeavttat mat dahket ahte riikkaoasis šaddá buoret orrut.

Ortnega čoavddasánit leat báikkálaš áŋgiruššan ja dáhttu bargat eaktodáhtolaččat.

Loga eambbo ortnega birra dás: https://www.sparebank1.no/nb/nord-norge/om-oss/samfunnsansvar/samfunnsutbytte.html